Ukuhlaziya inkondlo: Ugwalo – Imisebe yelanga

02 Nov, 2017 - 02:11 0 Views

uMthunywa

Imbongi nguNdabezinhle S Sigogo
Isihloko senkondlo — Imicabango ebuhlungu
ABAFUNDI abalemikhumbulo emide bazakhumbula ukuthi inkondlo le sayiqalisa nje asiyanga khatshana ukuthi siyiphethe. Sithola imbongi uSigogo isizwa ubuhlungu obukhulu nxa ikhumbula leziya nsuku; insuku zaloluya thuthuva olwadalwa ngabantu bokuza. Yibaphi labo bantu bokuza? Labo ngabeLungu kumbe amabhunu ezayo kulelilizwe lakithi bezothumba konke okwalo okugoqela labantu.

Abathumbi labo bathwalisa nzima abantu yikho imbongi isithi izwa ubuhlungu obukhulu kakhulu nxa ikhumbula izinsuku zaloluya thuthuva. Sonke siyakwazi ukuthi ithuthuva libuhlungu okungakanani. Ngalokho-ke imbongi ikhumbula ngensuku zobuhlungu obadalwa ngabantu bokuza. Kuthiwa labo bantu baphuma ezinzikini zamanzi, okusivezela ukuthi bavela emazweni akhatshana labo bantu. Beza behamba emanzini. Njengoba kukhatshana lapho abavela khona labo bantu kusobala ukuthi abezanga bentsheza kodwa beza ngemikhumbi.

Imbongi ikuveza sobala ukuthi labo bantu bafika kungela owayekwazi ukuthi bazafika njalo kabazange bathi, “Ekuhle”, njengalokho okwenziwa ngabantu nxa befika emzini bayakhuleka bebika ukufika kwabo. Laba bantu bokuza abazange bakwenze lokhu ngoba bafika abanikazi belizwe bengazi okwahle kwatshengisa ukuthi babengahambi ngobuhle. Umuntu ohamba ngobubi nguye ohle azithele emzini womuntu engazange abonakale esephakathi.

Bengazibikanga ukufika kwabo labo bantu bokuza babethela izikhonkwane zabo, okutsho ukuthi bahle bacanda imizi yabo, bakha lezinkamba zabo, balithatha ilizwe labantu abaliphiwa ngokhokho babo. Imingcele yelizwe labantu bokuza labo kwaba ngamanzi, amanzi olwandle olubanzi. Konke okwabantu bathi ngokwabo labobantu bokuza.

Akulanto engazange ibe ngeyabo. Konke okuphakathi kwemingcwele abayifakayo kwaba ngokwabo. Bathunjwa abantu kanye lomhlaba lempahla yabo yonke.

Abantu bokuza labo bakhukhula abantu ezindaweni zabo, babatshiyisa inkaba zabo. Abantu balenkolelo ukuthi inkaba zabo zilahlelwa kwelakibo lapho abakhe khona. Ngalokho-ke nxa sebebanjwa ngamandla ukuthi bathuthe bakhala ngokuthi batshiyiswa inkaba zabo. Abokuza labo, abeLungu, bahanqa abantu ngezikhali zabo ukuthi kungabi khona obalekayo. Izikhali lezi abahanqwa ngazo abantu zazivela emazweni abo.

Basuswa abantu endaweni zabo ezazizinhle kuzifuyo zabo lekulimeni basiwa endaweni ezilemikusu, izihlahla ezinkulu eziqinileyo, ezaziphakathi kwamagusu. Lawo magusu oyise bembongi abazange bewabone ngalokho balaluka bengalimanga ngoba bengelansimu sekumele bawacente njalo amasimu. Imbongi ithi bawabonile amagusu amnyama. Sebewabonile bafikelwa yikwesaba ngoba belokhu bazalwayo abazange balibone ilizwe lezinyamazana.

Amagusu lawo abafakwa kuwo ayegcwele izinyamazana ezenza babalokwesaba. Besaba izinyamazana zendle njalo babengazake badle amathe amaganyana wona adla izifuyo zabo. Amaganyana la ayebamba izifuyo zabo bathole izicucu zenyama yezifuyo lezo ezitshiywe ngamaganyana yikho imbongi isithi, “Sidl’amathe amaganyana”. Abokuza laba baqeda ubuntu babantu ngoba sebethathelwe konke okungokwabo. AbeLungu bakhandela abantu imithetho enzima.

Abantu babejayele ukulima amasimu amakhulu kodwa sebethathelwe amandla, “Indoda kayilimi  ndima, Ilim’umfolo wezinkabi.” Amabhunu afika aqumela abantu amasimu ethi balima indima ezinkulu kakhulu ngakho kawaqunywe yikho imbongi ikhala ngokuthi indoda kayisalimi ndima enkulu kodwa indima encane engangomfolo wenkabi.

Amasimu ayequnywa ngabantu bokuza kuthiwa ilizwe kalinabi.

Share This:

Sponsored Links