KALANGA: Tjose tjantolo tjakatjakanaka pana tjose tjanasi kene?

10 Aug, 2017 - 17:08 0 Views
KALANGA: Tjose tjantolo tjakatjakanaka pana tjose tjanasi kene?

uMthunywa

Tina Buhegwedu Lobs Dube
SONHU unowhilila zwinolebegwa nebamwe kwazo kwazo bawhola kunjinji kwandinohangana nako. Kumwe kwaba kwantolo hakutjandilana nemisi yanasi. Kumwe kwaba ngano. Towha kuyi kwakakutikala whoku, kukatikala whoku.

Nasi kose hatitjakubona nemeho taba banokuwha nezebe.

Tjinotjenamisa ndetjekuti tjose tjantolo tjakanaka tjakapinda nelubaka gwatjo. Towha banhutana nebabakadzikulu beti “eke ntolo, hango itjigegwe”. Banoti yanasi hango yabamile neyimwe zila. Bamwe banoti hango yamela bhalo, bamwe bakati yabamile nemakumbo. Bamwe bakati yabamile nenyanga. Whuleba kwebanhu besabunyambi gozipisa lulimi nendebo.

Tjinosala muna iko kose, banoba beti butjilo gwabakatjila ntolo gwakabe guligulelulelu pana gwanasi. Vula yaka ina, mikaka bekama, mitjelo betjela, mhuka bevima, bakadzi bepiwa, balume bepiwa, bala whuda. Ini tjabakabangalila natjo. Yaka iligegwe kwemalebeswa.

Tjatisingazibe ndetjekuti gwanasi butjilo gubutuka pana gwahhulo kene gwahhulo gwakagulibutuka pana gwanasi. Bantolo banolila zwabo koga banasi banobona butjilo gwanasi gulibutuka panagwahhulo. Bahhulo bakabeyenda negumbo njendo dzisihoma, bebva ikweno kuMambale benobhata kaMadlambudzi. Kene bebva ikweno kulekule kaGonde benokumbila vula kuDaka, kaManyangwa.

Ngono lakaliligole lose uyenda. Kana gumbo halina nhambo dzemhala. Nasi iswi bayisana nebasikana bangwenu tongina mukoloyi, vumu vumu nowana tangina muntunhu wakaBhango mulubaka gufutshwanana. Bobatategulu bakabekakata tjileyi tjinotsha makorokoro. Benda negumbo pasi basakambala pehhugwi ben’apiwa nemikoho nemilalahanga muwhumbu balimuhango.

Hapa bemola nyutji ndiko kwawaka ungabulayiwa nembabvu noseka. Dzakadzibaluma ukawana tate belabuka kunotjenamisa betihha besena nakusi kwemimhiwa bamwe neguwo belibhaya ungati babhayiwa nethumo kati kulilubokela koga. Iswi bayisana nebasikana banasi tombala zwinhu zwakhona, tiswika titola zwipe tisina tjatinohla nezuwa tizuwa zwedu.

Nyutji dzingatitani? Tatjiba bohumba.

Kwenyutji kwakakunga. Bulemo gwakaguhha hapawagwala. Bakadzikulu baka bekubhata bakuthela netjivunabhadza kene bekumwisa nhahanyama. Nhahanyama unobaba koga kwakakusina tjawungathama ngobe hamu yompani yaka iba ilintome utongosukutigwa zwipakwana hapa unga unozwitisa. Kuyi “kakayila!” ukakayila unyandikana umidza. Hawulamba ubhatisaniwa uzwin’wa zwimilo ukungiwa umidzisiwa kene usingade. Hawagwala kwazo waka undisiwa kun’anga ibva yaswika ikuhlisa nezwitimbi zwaka mbagwa.

Uwana yakambala gukuta lehato muntshibha, hule kwedendele kwakalembeledzewa gukuta lengwe, mun’umba yayinolapila kuna malembu anamiholo yehumba dzakahama. Kwakakuhlisa kwazo apa utjintjetjana. Mugumwe lubaka waka utemwa nyola kusiwa nti unobaba usinatjawungathama ngobe utjidziwa. Nasi hapa ugwala nondakun’anga dzetjikhuwa uswika ugala zwakanaka ubhuzwiwa kutinowha tjini, uleba, ikukwalila maphilisi unotenga un’wa bugwele gupela. Ndokubona kunga kwabekulelu. Kunjinji handingakupedze ungazwihakila bo nonkumbulo ukabona kuti bamubutjilo gulelu ndiboyani.

Mazina antolo ke? Kwaka kunabo Zwikukutana, Ndoboyi, Tjemanda, Tjisipotelekwe, Gumbolehumba, Tjibuno, Tjevula, Hangoyatshwa, Mahhenda, Tjanyewula, Ntigwa, Dokolembwa bala whuda mazina waka usingawapedze. Aka elebeleka endilana nezwakatikala zwagwa komweni wezina.

Mulebeswa lose butjilo gwantolo ndobona kunga gwakaguzipa kupinda gwanasi. Kwaka kusina dziyidzika konkumbulo ‘stress’ uhwa uhakana nezinjinji. Waka uti awudla ulalazo ukangan’wa. Nayiyo Aids yaka isanhu ikabapo. Ndizo mudzimwe nhambo ilebeswa, butjilo gwantolo gwaka gulibutuka pana gwanasi. Ngatihanganeni muna inohha tindila mbeli.
[email protected].

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds