Uncategorized

Umbono woMthunywa: Umntwana ngumntwana angaze abe mdala

22 Jun, 2017 - 02:06 0 Views
Umbono woMthunywa: Umntwana ngumntwana angaze abe mdala

uMthunywa

KULEZI insuku kulendaba ezidumileyo ezokucatsha kwabantwana abancane. Kuviki edluleyo amaphephandaba amanengi ebephethe udaba lwemuli ezintathu zemalokitshini akoBulawayo ebezibika ukuthi isidumbu esabonakalayo esentombazana eyabulawayo ngesomntanabo.

Imuli lezi zaveza okutshiyeneyo mayelana ngokucatsha kwabantwana laba ngoba kubikwa besuka besiya vakatshela abangane. Ukucatsha kwabantwana laba kutshengisa ukuba abazali kabakhangeli abantwababo.

Umsebenzi womzali yikunanzelela ukuba umntanakhe uphila ngendlela efaneleyo. Umzali kumele njalo azi ukuthi ngaso sonke isikhathi umntanakhe uvikelekile kungakhathalekile ukuba usedlulise iminyaka yokuzalwa engu-18, kumbe kakafiki kulelobanga.

Abazali akumelanga bavumele abantwababo ukuthi kuze kuhlwe bengekho ngekhaya. Umuzi lomuzi ulomthetho wawo ngakho lowomthetho kumele ulandelwe ukuze kube lokuhloniphana ngekhaya hatshi ukuthi omunye lomunye aphile ngendlela afuna ngayo.

Kuyadanisa ukuthi kwezinye imuli kuthiwa umntwana uyahamba angaziwa lapho akhona aze aphenduke ngekhaya sekusitsho. Kambe lokhu kuyabe kuveza na ukuthi imuli le ilenhloko yomuzi elomthetho olandelwayo kumbe nje imuli yakhe iyabe ingumhlambi kazelusile engena iphume nje endlini kungabi ndabazamuntu?

Kwesinye isikhathi uyabona abantwana abancane abangaba leminyaka yokuzalwa elitshumi kumbe engaphansi bethunywe emavinkilini ebusuku. Umbuzo uba yikuthi kambe kulowomuzi kuyabe kulomthetho kumbe labo bantwana bayabe behlala bodwa.

Lokhu kuyingozi njalo kuyimfundiso embi emntwaneni. Umntwana engavele ajwayele ukuhamba ebusuku esasemncane kutsho ukuthi impilo yakhe yonke uzahlala ehamba ebusuku aze alinyazwe yizigebengu.

Kungumbono woMthunywa ukuba abazali bengavumeli abantwana behamba phandle ilanga selitshonile ngoba izikliwi zingenza umathanda kubo.

Kuyadanisa njalo ukuthi kulabazali abangatshaywa ngitsho luvalo nanko phela bekela abantwababo abancane abafunda uGiredi 0 behamba bodwa besiya kumbe bevela esikolo njalo bequma umgwaqo benganakile ukuba kungabe kulezimota ezihambayo. Abantwana laba kuyabe kumele balandwe ezikolo hatshi ukwekelwa behamba bodwa.

Abanye  abazali uzwa bezitshaya izifuba bethi abantwababo sebekujwayele ukuhamba bodwa esikolo. Lokhu kungaba yingozi ngoba kungenzakala ukuthi bahlangane leziklwiwi lezi zibadlove kumbe bacine bengabonakali.

Kungumbono woMthunywa ukuthi lanxa ngoLwesihlanu kuviki edluleyo, mhlaka 16 Nhlangula besithakazelela usuku lweDay of the African Child kungumlandu wethu sonke njengabazali kanye labadala ukuthi siphakamise amalungelo abantwana bonke kuleli ukuze babe lekusasa elihle njalo bavikeleke ezingozini ezingabehlela.

Usuku lwalonyaka lukhunjulwe ngaphansi kwendikimba ethi: “Ukuthuthukiswa okuqhubekayo kwezingane eAfrika: Ukubona ukuba abantwana bavikelwe, baphiwa amandla kanye lamathuba alinganayo kusiyafika umnyaka ka2030.”

Share This:

Sponsored Links