Ubuze bukaMarriage Act Chapter 5:11

10 Feb, 2017 - 00:02 0 Views

uMthunywa

Pumulani Mpofu

NGIYAKWAMUKELA Mthwakazi. Lamhla sizathi ukuxoxa ngosekubonwe ngabanye ukuze libone ukuthi lokhu esixoxa ngakho akusimanga kodwa ngezinye zezinto esihlangana lazo empilweni ngakho kuqakathekile ukuba sihlale sixoxisana ukuze sibe lolwazi olujulileyo ukuze nxa sekuthe kwasiqonda sibe kwazi ukuthi senzeni. Udaba lwalamhla luphathelane lokwehlela inina lelokitshi elikhulu lakoBulawayo, ngitsho phela ilokitshi leCowdray Park.  

Ukuthathana kwelakithi kwenzakala ngendlela ezine bakaMthwakazi omuhle. Indlela lezi zigoqela lezi ezilandelayo; umasihlalisane, umtshado wesintu ongabhaliswanga, umtshado wesintu obhalisiweyo kanye lomtshado wakomantshi/wenkonzweni obizwa ngokuthi yi Marriage Act Chapter 5:11 (civil marriage). Phakathi kwendlela lezi zokuthathana inye kuphela engavumeli ukuthi indoda ithathe omunye unkosikazi.

Lo ngulo otshadwa ngaphansi komthetho we Marriage Act Chapter 5:11. Yikho kulezinsuku sasike sibale izindaba ezinengi kumaphephandaba lakumphakathi lapho omama abatshade lumhlobo womtshado bebhadalwa amaqubaquba ezimali ngamadlecatsha abomkabo  njengoba lumtshado ungavumeli elinye inina okutsho ukuba indoda ingalinga ibe lelinye inina unkosikazi uyavunyelwa ukuhambisa loludaba kwabezomthetho ukuze lowo othe wathandana lomkakhe abhadale imali yokuphambanisa umendo walo.

Udaba lukaSikhanyisiwe ngolunye lwezindaba umuntu athi lapho elulandiselwa inyembezi zijuluke ngobunzima bezehlakalo ezamehlelayo lanxa nje wazitshadela umtshado wakomantshi uChapter  5:11 owayebizwa ngokuthi nguChapter 37 kudala. USikhanyisiwe watshada ngomnyaka ka1996 ngemva kokuhlala okweminyaka emihlanu ehlala lomkakhe uVusani Sibanda.

Ngemva kokuba laba ababili sebetshadile bathola abantwana abane, abafana bodwa njalo uVusani njengoba wayesebenza wathenga indlu elokitshini leCowdray Park njalo lindlu yathengwa yabhaliswa ngebizo lakhe yedwa. Kuthe ngemva kweminyaka  elitshumi lambili laba ababili bethathene njalo betshade umtshado wakomantshi ongavumeli elinye inina, uVusani wasezibonela intombazana yakoDube uSicelo wahle wasuka emzini wakhe eCowdray Park wayahlala loMaDube, watshiya umkakhe uSikhanyisiwe kanye labantwana.

Ekuhlaleni kukaVusani loSicelo, laba ababili bahle bavelelana ngakho lezihlobo zangakibo kaVusani zamazi uSicelo njengenina likaVusani elitsha lanxa nje uVusani wayengehlukananga  lomkakhe uSikhanyisiwe. USicelo lo evele ethandana loVusani wayevele eyendile. Kuthe ngemva kwesikhathi uVusani loSicelo bathengisa umuzi wekhaya owawakhiwe nguVusani loSikhanyisiwe. Bazidlela limali uSikhanyisiwe engazi lutho.

Kwathi lamhla esibakwazi wabhubhudla amagwebu ngoba phela lumuzi wayewusebenzele nzima. Kwaba nzima kakhulu waze waba leBP ngokubona izithukuthuku zakhe ziphelela emoyeni. Okwaba buhlungu kakhulu yikuthi ekuthengisweni kwawo, uVusani loSicelo bamuthi lala lulaza sikwengule njengoba bengazange bamupha ngitsho lendibilitshi eyodwa. Kuthe lonyaka uVusani wabhubha okuyinto eyamzwisa ubuhlungu kakhulu uSikhanyisiwe  ngoba eselahlekelwe ngumkakhe njalo languyise wabantwana.

Wangcwatshelwa ekhaya kibo eGwanda,  uSikhanyisiwe kwaba nguye umfazi owamzilelayo. Kuthe ngesikhathi ekhala uSikhanyisiwe esazilile uSicelo wabhoda ngale lezinye izihlobo zikaVusani bayathatha incwadi yokufa kaVusani njalo babhalisa uSicelo njengomfelokazi kaVusani. Kuthe ngemva kwesikhathi loludaba lwahanjiswa enkantolo enkulu yomthetho lapho okwalinganiswa ukuthi lanxa uSikhanyisiwe etshadile angeke athi usesengumkakhe kaVusani ngokugcweleyo ngoba phela uVusani wayesethuthile kuye njalo wafa ehlala ledlalicatsha lakhe.

Ngalokho indlu kaVusani eseCowdray Park kwakumele ithengiswe yabelwane phakathi kwabantwana bakamufi kanye loSikhanyisiwe. Lokhu sekusitsho ukuthi uSikhanyisiwe sokumele aphume aphele endlini. Lokhu kwamzwisa ubuhlungu kakhulu ngoba indlu ingathengiswa uyabe engasela ndawo yokuhlala. Phezu kwalobobunzima uSikhanyisiwe angacina eseswele indlu khona kunguye owayekhangelelwe ukuthi ayithole njengoba lapho sekuthe kwabhubha indoda unkosikazi wakhe nguye okumele athole indlu lapho ebelihlala khona kanye layo yonke impahla ephakathi.

Ngokunjalo loSikhanyisiwe yikho ayekade ekukhangelele kodwa akusasukanga kwaba njalo. Lindaba kumele ivule amakhosikazi amehlo njalo ibe yisifundo kuye wonke umama ukuba lapho sekuthe kwabhujwa umuntu kumele akhale evule lamehlo abekwazi ukuthi i-burial order ingaphi ukuze kungabi lomuntu oyithathayo asuke njalo ayebhalisa into engayisiyo ekuthathweni kwencwadi yokufa.

Kuqakathekile njalo lokuthi lapho sesithe sabhujelwa ukuthi uhlale ukwazi ukuthi incwadi zendlu zingaphi njalo wazi lokuthi zigcineke kuhle ukuze izihlobo zingazitshontshi ziyetshintsha amabizo wena uthi usithi qaqabu ungasela lutho phezu kokubhujelwa kumbe ukulahlekelwa ngumuntu omthandayo.

Mthwakazi omuhle kuhle ulungiselela ikusasa lakho usaphilile ngoba ungekela ikusasa lizakulungisa lona, uzithole usuphakathi kwelitshe lembokodo ungazi ukuthi wenzeni. Lanxa usebunzimeni obunjalo, izingane zakho zizabe zidinga ukuthi uzivikele, umbuzo yikuthi nxa wena wehluleka ukuzivikela ngokwakho, zona uzazivikela njani.

Size sihlangane kuviki ezayo.

Umlobi uthinteka ku- [email protected] laku 0773195055/09881508.

Share This:

Sponsored Links