uMthunywa
Isigaba Ibizo Isibanjalo
4 imithi yimithi
5 ilizwe yilizwe
6 amatshe ngamatshe
7 isitsha yisitsha
8 isitha yizitha
9 inja, ingoma yinja, yingoma
10 izinto yizenzo
11 uluthi yiluthi
14 ubukhosi yibukhosi
15 ukusa yikusa
Nanku esikuphawulayo:
1. Emabizweni aqalisa ngo –a- sehlisa iphimbo siqalise ngo –ng-.
2. Emabizweni aqalisa ngo – i sehlisa iphimbo siqalise ngo – y -.
3. Emabizweni aqalisa ngo – u- lo –u- sehlisa iphimbo siqalise ngo- ng- ngaphandle kwamabizo esigaba 11, 14 lo-15 sehlisa iphimbo siqale ngo –yi-.
Qaphela:
Esigabeni 5 isibanjalo singathathelwa esiqalweni esigcweleyo u – ili. Lapha simane sisuse unkamisa wokuqala wesiqalo: ilitshe – lilitshe, ihatshi – lihatshi, iyezi – liyezi.
Esigabeni 11 lakhona isibanjalo singathathelwa esiqalweni esigcweleyo u-ulu- ngokususa unkamisa wokuqala wesiqalo kanje: uluju – luluju, ufudu – luluju, ukhuni – lukhuni, uswazi – luswazi.
Ukwakhiwa kwezibanjalo ngezabizwana
Ngesabizwana soqobo
Isigaba Isabizwana Isibanjalo
Esivumayo Esilandulayo
Okhulumayo mina yimi ayisimi
thina yithi ayisithi
Okhuluma laye wena nguwe ayisuwe
lina yini ayisini
1. yena nguwe ayisuwe
2. bona yibo ayisibo