uMthunywa
INENGI labantu elizweni liyahlukuluzwa ngoba kalazi amalungelo alo.
Uthola umuntu ehlukuluzwa kodwa ezithulela ethi akunani kukanti umthetho ulakho ukumvikela.
Kudala yebo kwakungadingeki ukuthi abantu bavule amabhuku omthetho ngoba kwakuvele kulokuhloniphana kodwa ngenxa yokuguquka kwezinto inengi labantu selaguquka, selithatha umthetho liwufumbathe ezandleni.
Lokhu sekubangele ukuthi ilizwe libe liguqula imithetho yokujezisa izikliwi ukuze lizame ukuzifundisa ukuhlonipha abanye.
Kuviki edluleyo iphephandaba likazulu belimumethe udaba lombalisikazi weNkayi obesiya emacansini lomunye umfundi weLupane. Kuyadanisa ukuba kulokuthi umbalisi abe nguye isibonelo sokuhlonipha amalungelo omfundi nguye obehlukuluza lumfundi endaweni yokuba amvikele.
Kukanengi njalo sifunda kumaphephandaba atshiyeneyo ngababalisi besilisa abahlukuluza abafundi sibi sabemfundo yaphansi. Lokhu kuveza sobala ukuba ababalisi kabasahloniphi amalungelo abafundi abasezandleni zabo.
Kubalulekile-ke kule iviki ukuba siphathaphathe ngamalungelo omuntu nje ukuze sazi nxa amalungelo akho esephulwa ukuze wazi ukuya bikela abomthetho ngoba phela kakho ngitsho loyedwa ophezulu kwawo.
Uthola ukuthi abantu nxa belixukwana basuka bavuke amadlabuzane bazibone belamandla esilwane.
Lapha-ke basuka bathethise yiloba ngubani ongabe edlula phambi kwabo, bamthethise ngenhlamba kumbe njalo bazame ukumbamba kungela sivumelwano phakathi komuntu lo labo.
Inengi labantu besifazane yilo elandise ukuhlukuluzwa ngale indlela lapho umuntu eyathi ukumsukela amthele ngenkalakatha yenhlamba.
Uthola umuntu ezihambela nje esenikina ikhanda kukanti lokhu akumelanga kwenzakale, umthetho awukuvumeli ngitsho lakancane ukuthi umuntu athethiswe. Lokhu kulicala kungakho umuntu ulelungelo lokubikela amapholisa nxa ephanjaniswe ngale indlela.
Kuqakathekile njalo ukuthi abantu laba abandise ukuhlukuluzwa bazi indawo lapha abangayamangala khona njalo bazi umuntu ongabe ebahlukuluzile.
Kungabamnandi ukuthi nxa umuntu ethethiswa ahle atshele umuntu womthetho ongabe edlula eceleni kwakhe ukuthi amncede.
Inengi labantu, ikakhulu abesifazane, sebekuthatha ngokuthi bavele bona bamele bahlukuluzwe kukanti cha umthetho ulakho ukubavikela.
Ngitsho lamadoda uthola ukuthi uyabe esesaba ukudlula kwenye indawo ngoba esazi ukuthi ulakho ukutshiya amazinyo akhe khonale.
Akulamuntu olemvumo yokuhlukuluza omunye umuntu amthathele injabulo kunye lokukhululeka elizweni.
Ngitsho lamankampani elizweni aselomkhuba wokuthi nxa umuntu engasisinothi, usomabhizimusi phela, angaze ancedwa masinya.
Uthola lezisebenzi zimeyisa umuntu wenkosi athi uma efole elayinini ilanga lonke uma efika phambili atshelwe ukuthi kabuyele endlini ngoba amaphepha akhe engeneli.
Kuthi labo abahlonitshwayo batshelwe ukuthi akunani bazancedwa njalo akumelanga bazihluphe ngokutshona besima elayinini.
Ngitsho phela labo abalemali bayawazi amalungelo abo, kungenxa yalokhu bayahlonitshwa, kukanti umatshayinyoka uyaxotshwa etshelwa ukuthi ubaqedela isikhathi.
Kungakho-ke abantu kumele bavuse amakhanda bangavumeli izephulamthetho zisenza ezikuthandayo ngoba yizo njalo ezekelelwayo ezicina zidala amacala amakhulu.
Kuyamangalisa ukuthi abantu abadla ingwalo yibo abaqhuba lo umsebenzi wokuthatha umthetho bawufake ezandleni zabo.
