uMthunywa
KULEZINSUKU iphephandaba likazulu lihlome laphelela kwezokuthokozisa uzulu.
Angithi nje kule iviki liphethe ingadlangadla yejaha elingena emdangweni intombi ziginye amathe kuthi izalukazi zikhumbule ebuntombini bazo.
Yimbongi yohlanga-ke le engumlobi namhlanje izojabulisa uzulu.
Kambe kungaba yiliphi ijaha elimajaha mabili elingena kuvunguze umoya ngaphandle kukaPhilani Mathuthu odabuka eGwanda? Kayihayi nje lindoda inyoni yezulu isala phansi.
Ukutshelwa yikuncitshwa bakwethu, nansi ingxoxo enambithekayo phakathi kwembongi uPhilani Mathuthu (PM) lentatheli yephephandaba likazulu uCornelius Luphahla (CL).
CL: MfokaMathuthu uzulu uthanda ukwazi ukuthi wena ungubani njalo waqala nini ezokuhaya lokuloba?
PM: Mina ngazalelwa eWenlock esigabeni seMathema eGwanda okuyikho engakhulela khona njalo. Kwathi ngomnyaka ka1994 ngayangena uGiredi 1 eGwakwe Primary lapho engaqhuba khona izifundo zami ngaze ngayaqeda uGiredi 7 ngo2000.
Ngaqhubekela phambili njalo ngezifundo zami ngayangena uFomu 1 eSabiwa High School ngo2001 lapho engafunda khona okweminyaka emithathu ngayekela ngenxa yokusweleka kwemali.
Kuthe ngo2008 ngayafunda uFomu 4 eSibona High School okuyikho engamqedela khona. Ngo2010 ngayafunda njalo eSilobi High School uFomu 5 ngayaqeda uFomu 6 ngo2011.
Ukuba yimbongi ngaqala ngisafunda eSabiwa nginguFomu 3 lapho engangihaya khona emidlalweni kanye lakweminye imikhosi etshiyeneyo.
Ukuloba ngaqala ngisafunda noma nje inkondlo engangiziloba zazingazakali.
CL: Njengoba uthi uyimbongi engumlobi ubuye njalo kumdlalo wamahlaya (comedian), kuhambelana njani lokhu?
PM: Ukuba yimbongi lokuloba inkondlo kanye lengwalo kuyafanana nje ngakho kulula ukuthi kwenziwe ngumuntu munye.
Ukwenza umdlalo wamahlaya lokhu lakho kudinga umuntu okhaliphileyo lakho njengokwenza inkondlo.
Ngalokhu-ke ukubamba inkondlo ngekhanda kuyafana nje lokwenza umdlalo wamahlaya.
CL: Akutsho jahelidala ukuthi mibhalo bani oyilobayo njengomlobi njalo lokhe waqala ukuba yimbongi sowake wakhipha idlalade yini?
PM: Imibhalo engiyilobayo zinkondlo kanye lezingwalo noma nje zingakakhitshwa ngokusemthethweni. Ekuhayeni khona lakho ngisadinga indlela zokukhipha idlalade ngoba kudingeka imali yokukhipha idlalade.
CL: Umphakathi ufisa ukwazi imbongi yohlanga. Wandise ukwenzela ngaphi umsebenzi wakho wokuhaya?
PM: Inkondlo zami ngandise ukuhayela emikhosini etshiyeneyo kumbe emidlalweni egoqela amadili okuzalwa, emitshadweni kanye lakweminye nje imidlalo lapho abangimema khona ukuthi ngizobajabulisa.
CL: Ngaphandle kokuhaya akubikele uzulu ukuthi wenzani empilweni?
PM: Mina noma nje ngisenza imisebenzi etshiyeneyo egoqela le esengiyibalile okunye ngiyafunda eLupane State University ngenza i-degree le-Languages and and Communication ngisemnyakeni wokucina.
CL: Abantu bathanda ukwazi ukuthi labo asebesazi imisebenzi yakho le oyenzayo bathini ngayo mfokaMathuthu njalo ukhangelele ukubenzelani?
PM: Abantu abazi ngemisebenzi yami bayayijabulela kakhulu njalo bangikhuthaza ukuthi ngiqhubekele phambili ngingadeli. Lokhu kungenza ngibe lelukuluku lokuqhubekela phambili ngomsebenzi wami.
Ngakho-ke ngikhangelele ukubakhiphela idlalade elitshisayo enyangeni ezizayo ukuze bajabule ngamandla.
Okunye njalo ngikhangelele ukubakhiphela ingwalo zami ngokusemthethweni ukuze bazibonele kuhle imisebenzi yami engiyenzayo.
CL: Bunzima bani oyake uhlangane labo njengomuntu osebenza ukujabulisa uzulu?
PM: Ubunzima engiyake ngihlangane labo njengomjabulisi kazulu yikuswela imali yokukhiphela uzulu idlalade kanye lezinkondlo kanye leyokumkhiphela ingwalo zami ngokusemthethweni.
Lokhu kusuka kungenze ngingaphakami masinya emsebenzini wami lo.
CL: Nkuthazo bani oyipha imbongi kanye labalobi abasacathula?
PM: Inkuthazo engiyipha imbongi ezisacathula njengami yikuthi ziqinisele noma zihlangana lobunzima emsebenzini wazo zingadeli.
