Inyoni Itshayelwa abadala

15 Jul, 2016 - 00:07 0 Views

uMthunywa

Pumulani Mpofu

ABADALA bathi ozeleyo ulomlandu kanti lamhlanje sokuguqukile. Intsha yalamhlanje isizala abantwana ibenze abengqungqulu abadla lamanqe abakhula beziphandela okwesikhwehle. Lakanye yalutheza olulenkume iGoli.

Lamhlanje abatsha sebephila okwenyamazana sebezala abantwana babanikele umango kungela yena ozihluphayo ukuba ngabe lezi ingane abazithumela ngabo malayitsha ziyalala zidleni.

Ngempela isikhuni sizala umlotha, izolo omama bebehlupheka labantwana besiwa bevuka besondla abantwababo bekhilikithela emangweni bebelethe abantwana ngoba phela intandane enhle ngumakhothwa ngunina.

Ugogo uSihle Sibanda uhlala eMagwegwe West ugcine abazukulu lesizukulwane sabantwana  abayisitshiya galolunye. Kubo bonke laba abantwana abagcinileyo abahlanu bazintandane ezatshiywa ngonina kuthi abane onina baseGoli. Phakathi kwabantwana laba akula loyedwa olencwadi yokuzalwa (birth certificate) bonke bahlezi nje, ngabantu ngamabizo.

Onina balababantwana baseGoli abathumezi njalo kabatshayi ucingo ukuthi batsho ukuthi ngabe bebanjwe kuyini.

Inengi labantwana abazalelwe eGoli babuya bengela zincwadi zokuzalwa nxa bethunyezwa ngabo malayitsha.

Ugogo uMaSibanda uthwele nzima ngabantwana engela lobani ongamncedisa njengoba esekhulile, okulusizi ngogogo uMaSibanda yikuthi akenelisi lokuhamba umango, usegugile.

Ngokuhlupheka abhekane lakho lokuswela  wabona kungcono ukuthi aqale umsika wamatamatisi lapho athengisa khona ukuze bathole impuphu lesitshebo. Loba ezama ngawo wonke amandla akhe ugogo ukuthi abantwana bathole okokudla kenelisi ukubhadalela abantwana imali yesikolo lokuthenga izigqoko njengoba laye ephila ngokuthengisa emsikeni lokuphiwa ngomakhelwane. Ngempela uMthwakazi kaNdaba useguqukile akasafani lezolo lapho omama bekuyibo abakhulisa abantwababo kungela ojikela omunye umthwalo wakhe.

Yebo kuvamile njalo kuyinto enhle ukuthi ugogo ahlale labazukulu bakhe kanti kuhle nxa abazali babantwana bencedisa ngezidingo zabantwana. Intsha yalamhlanje ayisazihluphi ngokondla abantwababo, sebejikele abazali babo imithwalo bona basale beqhubeka ngobutsha babo.

Abazukulu bakagogo uMaSibanda bazwisa usizi ngoba laba abalabonina abaseGoli akula owatshiya isithupha sakhe ukuze ugogo ayenelise ukubhalisa abazukulu bakhe, kunzima kakhulu kugogo ukuthi loba ethi uthatha amanyathela okubhalisa abantwana kalazo izithupha zabonina njalo kenelisi lokuthola imali yokubhalisa abantwana abazalelwe eGoli.

Abahlanu abazukulu bakagogo babuya sebekhulile unina wabo esegulela ukufa wafika wabatshiya kugogo yena akasahlalanga insuku wabhubha. Intandane enhle ngumakhothwa ngunina pho ezalezinsuku zizakhothwa ngubani njengoba omama bengasakhothi inkonyane zabo.

Isihluku esenziwa ngabazali kulezinsuku sizwisa usizi ngoba bahlukuluza ogogo labantwana. Abanengi abazali sebebalekela umlandu wokondla abantwababo ngokubathumela emakhaya kumbe ngabomalayitsha ukuthi bazogcinwa ngabadala.

Kuqakathekile kakhulu ukuthi loba abatsha bethumela abantwana ebazalini babathathise incwadi zokuzalwa ukwenzela ukuthi loba ogogo labokhulu bengasenelisi ukugcina abantwana kodwa nxa belamaphepha okuzalwa kungcono ngoba abantwana basangathola uncedo oluvela kuHulumende kumbe kwezinye inhlanganiso ezincedisayo.

Wonke umzali lilungelo lakhe njalo ngumlandu wakhe ukuthi athathise abantwana incwadi zokuzalwa hatshi ukuqhubela abantu asebegugile abangasenelisiyo ukudlala indima yabazali. Intandane enhle ngumakhothwa ngunina.

Maye kulezo ezalamhlanje ezikhothwa ngogogo omama besemazweni kumbe emadolobheni bengagqize qhakala benganaki labantwana ababatshiye emuva.

Asihlanganeni kuviki elizayo.

Umlobi uthinteka ku trinitytrust6gmail.com, www.trinityproject.biz, 0773195055, 09881508.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds